Άσε με να κάνω λάθος

Δεν ήταν πως οι γονείς μου θα με τιμωρούσαν σκληρά αν έπεφτα σε λάθος. Δε θα μου επέβαλαν ποινές, στερήσεις, ακόμα και ξύλο όπως κάνουν άλλοι αυστηροί γονείς. Οι δικοί μου γονείς με απειλούσαν με κάτι χειρότερο: δυστυχούσαν βαριά. Συντρίβονταν. Γινόμουν υπαίτιος της απέραντης δυστυχίας τους. Και εκείνη η σιωπή!... Λες και τους αποσβόλωνε η συμφορά που με τη συμπεριφορά μου τους προξενούσα. Ήταν αβάσταχτο. Με εξουθένωνε. Δεν είχα με τι να πολεμήσω. Ο συναισθηματικός εκβιασμός που ασκούν στα παιδιά οι γονείς είναι το σκληρότερο. Σε κάνουν να μισείς τον εαυτό σου. Να τον σιχαίνεσαι. Να μην τον πιστεύεις...
"Δειλοί ή εγωιστές ήταν οι γονείς μου;"
Απ' όλη την εξομολόγηση αυτό το ερώτημα καρφώθηκε στο μυαλό μου. Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, τείνω να πιστέψω πως τούτα τα δύο συγγενεύουν. Εγωιστής είναι τελικά ένας δειλός, τόσο δειλός που δεν μπορεί να κάνει τίποτα ουσιαστικό, ούτε να αγαπάει τον εαυτό του. Και εγωιστής δεν είναι εκείνος που αγαπάει τον εαυτό του όπως επιπόλαια νομίζουμε. Εγωιστής είναι εκείνος που δεν αγαπά καθόλου τον εαυτό του. Που γι' αυτό ακριβώς προσπαθεί νε πείσει τους άλλους πως αξίζει, πως είναι σπουδαίος. Επειδή δεν το πιστεύει ο ίδιος. Αγωνίζεται με κάθε τρόπο να επιβάλλει τούτη την καλή μαρτυρία, ώστε η μαρτυρία να επιστρέψει στον ίδιο και να γλιτώσει απ΄την αυτοαμφισβήτηση. Γι' αυτό άλλωστε ο εγωισμός ενέχει βία. Γιατί κουβαλά αγωνία, ανάγκη και τρόμο πτώσης στο εσώτερο κενό.
Ένα λάθος λοιπόν, και το ελάχιστο, απειλεί να τσακίσει τη βιτρίνα του. Την εικόνα προς τα έξω που με τόσο αγώνα και άγχος προσπάθησε να στήσει. Η εικόνα για το χαοτικό εγώ εκείνου που δε σχετίζεται με το είναι του, είναι ό,τι για τον αναιμικό η φιάλη αίματος. Δε ζει χωρίς αυτή. Διότι δεν υπάρχει αυτοεικόνα. "Υφίσταμαι στο βαθμό που οι άλλοι με αποδέχονται"...
Αν ήμουν μουσικός, θα έγραφα μια μεγάλη σύνθεση για ορχήστρα με τίτλο: Η συμφωνία των λαθών. Τι ευτυχία, τι λύτρωση, άνθρωποι ντυμένοι με τα πιο ακριβά τους σκούρα κοστούμια, καλοχτενισμένοι και επίσημοι, να αφήνονται απολύτως ελεύθεροι στη δοξολογία του λάθους! Φάλτσοι ήχοι από παντού, από καλοκουρδισμένα πιάνα, πανάκριβα βιολιά, άρπες και φλάουτα να απλώνονται στην αίθουσα και να παρασέρνουν σε μια άλλου είδους ελευθερία τους ακροατές. Μια σύντομη επισημοποίηση του φάλτσου, του λάθους, τόσο φιλεύσπλαχνη και συγχωρητική!
Μια φάλτσα φανταστική βραδιά λοιπόν σε βελουδένιο, λυρικό θέατρο, αφιερωμένη στη μνήμη όλων εκείνων των νεκρών παιδιών που αυτοκτόνησαν επειδή δεν πέρασαν στις εξετάσεις, επειδή δεν πήραν καλό βαθμό στο ενδεικτικό, επειδή φοβήθηκαν κατόπιν να επιστρέψουν στο σπίτι και ν' αντικρίσουν το πρόσωπο των αλάθητων γονιών τους. Σ' αυτά τα παιδιά, που τους σκότωσαν από νωρίς τον Πινόκιο μέσα τους...
Τελευταία άκουσα ότι δεν υπάρχει στην πραγματικότητα φάλτσος άνθρωπος. Πως είναι θέμα ακουστικής παιδείας, εσωτερικής ησυχίας και ψυχολογικής ρύθμισης το να μάθεις να τραγουδάς εντελώς σωστά.
Η υπερβολική κριτική στον άλλον εμποδίζει την αυτοκριτική του. Η συστηματική κριτική σπρώχνει τον κρινόμενο όλο και περισσότερο στην υπεράσπιση του εαυτού του, στην αυτοάμυνα και δεν του μένει ούτε καιρός ούτε όρεξη για αυτοπαρατήρηση. Είναι ένας λόγος που τα παιδιά, τα οποία διαρκώς βομβαρδίζονται από συμβουλές, κρίσεις, διορθώσεις, παρατηρήσεις, οδηγούνται να γίνονται όλο και πιο αναίσθητα, όλο και πιο νωθρά.
Το καλύτερο μάθημα εξελικτικής ψυχολογίας το έλαβα από έναν απλό και καθόλου σπουδασμένο εργάτη. Είπε: "Η κόρη μου με ρώτησε χθες τι θα κάνω, αν θα έχει κακούς βαθμούς στον έλεγχο του τριμήνου που θα φέρει αύριο. - Θα σε πάρω να φάμε έξω γιατί θα είσαι πολύ στενοχωρημένη, της απάντησα".

Το κείμενο είναι από το βιβλίο της Μ.Βαμβουνάκη "Ο παλιάτσος και η Άνιμα"

Δεν ήξερα αλλά έμαθα και κατάλαβα πως όταν κάποιος έχει υποστεί κριτική που του φτάνει για όλη του τη ζωή, δεν αντέχει ούτε ένα ελάχιστο σχόλιο, έστω και για πλάκα...κι έχει δίκιο...